Walka ze stresem cieplnym u bydła mlecznego

Globalne ocieplenie, z nowymi rekordami temperatury ustanawianymi każdego roku, sprawiło, że kwestia stresu cieplnego znalazła się w centrum uwagi i dotyka nie tylko ludzi, ale także bydło mleczne. Wysokie temperatury negatywnie wpływają na wydajność, zdrowie i płodność krów i cieląt. Obecnie wiadomo, że stres cieplny w późniejszym okresie ciąży negatywnie wpływa na wydajność i zdrowie potomstwa przez całe życie. Badania naukowe sugerują, że skutki stresu cieplnego można zaobserwować kilka pokoleń później.

Krowy lubią chłód i najlepiej czują się w temperaturach od -5 do 15°C. Coraz częściej występujące w Europie ekstremalne warunki pogodowe sprawiają, że obecnie częstym problemem u krów mlecznych jest stres cieplny. Dodatkowo problem potęguje fakt, że średnia wydajność mleczna wzrosła, co również powoduje wzrost ilości ciepła produkowanego wewnątrz organizmu krowy ze względu na wzmożony metabolizm. Nasze wysokowydajne krowy mleczne muszą zatem zmagać się z podwójnym obciążeniem fizycznym. Podobnie jak większość ssaków, krowy mają bardzo mało porów potowych i prawie w ogóle się nie pocą. Utrudnia to krowom odprowadzanie nadmiaru ciepła. Przy wysokich temperaturach termoregulacja u krów opiera się jedynie na oddychaniu, minimalizowaniu aktywności i oddawaniu ciepła przez ciało.

Badania pokazują, że stres cieplny dotyka krowy szybciej niż się powszechnie uważa. Stres cieplny jest spowodowany połączeniem wysokiej temperatury i wilgotności względnej: THI (Indeks temperatury i wilgotności).

Jak przedstawiono na rysunku, krowy mogą zacząć doświadczać stresu cieplnego, gdy wartość indeksu THI przekroczy 72, co prowadzi do niekorzystnego wpływu na płodność. Gdy indeks THI wzrasta powyżej wartości 78, produkcja mleka znacznie pogorsza się, w wyniku czego spada wydajność. Przy wzroście wartości wskaźnika THI powyżej 82, sytuacja staje się krytyczna. Krowy zaczną wykazywać objawy silnego stresu, takie jak przyśpieszony oddech i zmniejszone spożycie paszy. W takim przypadku istnieje ryzyko znacznych strat w produkcji mleka, a w skrajnych przypadkach krowy mogą ulec stresowi.

Rozpoznaj symptomy stresu cieplnego u krów mlecznych

Kliknij w ikonę Hotspot icon.png poniżej, aby dowiedzieć się więcej.
hotspot-icon
Jakość paszy a jej pobieranie
Jakość paszy a jej pobieranie

↑ Inkubacja i powstawanie toksyn
↓ Smakowitość
↓ Pobieranie suchej masy paszy
↑ Absorpcja wody

Spożycie wody początkowo wzrośnie, ale w miarę nasilania się stresu cieplnego krowy mogą całkowicie przestać pić.

hotspot-icon
Fizjologia
Fizjologia

↑ Oddychanie (>30/min.)
↑ Produkcja śliny
↓ Aktywność żwacza (< 10 skurczów/5 min)
↓ Wartość pH w żwaczu (kwasica żwacza)

Krowa będzie jeść mniej, co zmniejszy funkcjonowanie żwacza. W rezultacie może to doprowadzić do kwasicy żwacza.

hotspot-icon
Zdrowie reprodukcyjne
Zdrowie reprodukcyjne

↓ Płodność

Stres cieplny w lecie może prowadzić do pogorszenia płodności jesienią.

hotspot-icon
Wymię
Wymię

↓ Produkcja mleka
↓ Poziom tłuszczu i białka w mleku
↑ Liczba komórek somatycznych

Bezpośrednią oznaką wystąpienia stresu cieplnego jest zmniejszona produkcja mleka. U krów o wysokiej wydajności (50 kg mleka/dzień) stres cieplny może prowadzić do spadku dziennej produkcji mleka nawet o 6 kg. Wiadomo również, że poziom tłuszczu i białka w mleku spada (do 16% ), a stres cieplny zwiększa ryzyko zwiększenia liczby komórek somatycznych.

hotspot-icon
Racice
Racice

↓ Zdrowie racic

Stres cieplny w lecie może prowadzić do pogorszenia zdrowia racic jesienią.

Wpływ stresu cieplnego na produkcję i dobrostan zwierząt

Zwiększone ryzyko infekcji: Z powodu stresu i możliwej kwasicy żwacza spadnie odporność krów. Połączenie wysokich temperatur i wilgotności tworzy środowisko, w którym łatwo mogą rozwijać się patogeny. To zwiększone ryzyko infekcji w oborze może prowadzić do częstszego występowania chorób.

Niższa produkcja mleka utrzymująca się przez dłuższy okres: Stres cieplny może powodować spadek produkcji mleka trwający dłużej niż okres bezpośredniego dotknięcia stresem. Badania wskazują, że stres cieplny prowadzi do śmierci większej liczby komórek w tkance wymienia, co może przyczyniać się do długotrwałego spadku wydajności mlecznej. Na przykład krowy, które doświadczyły łagodnego stresu cieplnego w suchym upale, produkowały o 6,3 kg mniej mleka dziennie w kolejnym okresie laktacji.1 Ponadto jałówki urodzone przez krowy poddane stresowi cieplnemu wykazywały znacznie niższą wydajność mleczną przez pierwsze trzy kolejne okresy laktacji, ze spadkami odpowiednio o 2,2 kg/dzień, 2,3 kg/dzień i 6,5 kg/dzień.2

Wpływ na krowy zasuszone i cielęta: Krowy ciężarne i ich nienarodzone cielęta są szczególnie narażone na stres cieplny. Masa cieląt urodzonych podczas lub po okresie upałów jest zwykle niższa po urodzeniu i są one bardziej podatne na choroby. Ten stres we wczesnym okresie życia może mieć długotrwałe skutki, wpływające na niższą produkcję mleka i krótszą długość życia produkcyjnego. Aby zniwelować te skutki, ważne jest zapewnienie dobrej wentylacji w miejscach przebywania krów zasuszonych, na przykład za pomocą wentylatorów, aby zapewnić chłodniejsze i bardziej komfortowe środowisko zarówno dla krów, jak i ich rozwijających się cieląt.

Zarządzanie stresem cieplnym u bydła mlecznego

Oprócz wpływu na dobrostan bydła mlecznego, stres cieplny znacznie obniża wydajność produkcji i jakość mleka, powodując straty finansowe. Dobra strategia ograniczania ujemnego wpływu upałów powinna obejmować  odpowiednie dostosowanie warunków w pomieszczeniach dla zwierząt, zapewnienie cienia, dostosowanie strategii żywieniowych i podejmowanie interwencji odpowiednich dla konkretnego przypadku.

Kliknij na jeden z tematów, aby dowiedzieć się więcej.

Zapobiegaj stresowi cieplnemu

Otrzymuj cenne informacje na swoją skrzynkę odbiorczą

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak panować nad stresem cieplnym w stadzie bydła mlecznego w miesiącach letnich? Wypełnij poniższy formularz, podając swoje imię, nazwisko i adres e-mail, aby otrzymywać cenne informacje i wskazówki bezpośrednio na swoją skrzynkę odbiorczą. Zapobiegaj skutkom upałów i zadbaj o zdrowie i produktywność swoich krów!

Kalkulator THI

Przy pomocy naszego kalkulatora THI możesz łatwo określić, czy twoje zwierzęta doświadczają stresu cieplnego i dowiedzieć się, jakie działania możesz podjąć, aby go ograniczyć. Otrzymasz natychmiastowo zalecenia, które zapewnią twoim zwierzętom zdrowie i komfort.

Źródła:

1. Tao, S., Monteiro, A. P. A., Thompson, I. M., Hayen, M. J., & Dahl, G. E. (2012). Effect of late-gestation maternal heat stress on growth and immune function of dairy calves. Journal of Dairy Science, 95(12), 7128–7136. https://doi.org/10.3168/jds.2012-5697  

2. Laporta, J., Ferreira, F. C., Ouellet, V., Dado-Senn, B., Almeida, A. K., De Vries, A., & Dahl, G. E. (2020). Late-gestation heat stress impairs daughter and granddaughter lifetime performance. Journal of Dairy Science, 103(8), 7555–7568. https://doi.org/10.3168/jds.2020-18154